Stare podanie głosi, że gdy Pan Bóg stworzył świat i uznał swoje dzieło za dobre, wszyscy w niebie się radowali i tylko jeden anioł był
smutny. Zapytany o przyczynę, odpowiedział: - Panie, spójrz na dół, na przepiękną ziemię, którą stworzyłeś. Wszędzie jest pięknie i kolorowo. Tam widać śnieżyste szczyty gór, ówdzie rozlewają się szmaragdowe tonie mórz i lazur wielkich jezior, gdzie indziej szumią zielone lasy, rozkwitają różnobarwnym kwieciem pola i łąki, i tylko wprost pod nami, pośrodku pomorskiej ziemi, zostawiłeś szary, płaski i pusty, nieurodzajny kawałek ziemi, z którego nigdy nie będzie żadnego pożytku. Przecież i tu zamieszkają ludzie – jak się będą czuli? Czy będą Ciebie chwalili? Proszę, zrób coś, żeby i tu było pięknie.
- Nie będzie to łatwe – odrzekł Pan Bóg – bo wszystkie zapasy już zużyłem. Zostały tylko resztki. Weź je i spróbuj, może ci się uda coś zrobić.
Anioł zabrał się do układania na pustkowiu resztek materiałów, z których powstały najpiękniejsze zakątki świata. Tu dał kawałki gór, tam umieścił pozostałości mórz i jezior, gdzie indziej położył fragmenty lasów, łąk i pól. Czynił to z miłością i dzięki temu w środku pomorskiej ziemi powstał przepiękny i urozmaicony „błękitny kraj kaszubski”.
Legenda o powstaniu Kaszub
Pięknie tu o każdej porze roku: na wiosnę – gdy kwitną kwiaty, a ptaki zakładają gniazda i śpiewają do upadłego, w lecie – gdy w wyzłoconym słońcem krajobrazie można odnaleźć wszystkie kolory kaszubskiego haftu, jesienią – gdy po łąkach snują się mgły, a z drzew opada deszcz złotych liści, i w zimie – gdy jeziora zamarzają, a zbocza wzgórz okrywa śnieg. To istny ziemski raj!
W dawnych czasach, przed osiedleniem się tutaj ludzi, upodobała sobie to miejsce Matka Boska i często tu spacerowała. Kiedy raz po spacerze ulatywała do nieba, zgubiła pantofelek. Po wielu latach znaleźli go kartuzi, poszukujący miejsca na osiedlenie. Uznali to za znak z nieba; na podarowanej przez Jana z Różęcina ziemi zbudowali klasztor i nazwali go Rajem Maryi.
Kartuzi - to zakonnicy mający bardzo surową regułę, która jako jedyna w Kościele katolickim nie zmieniła się od prawie 1000 lat. Nazwa miejscowości Kartuzy pochodzi właśnie od kartuzów.
Na podstawie książki Andrzeja Januszajtisa "Legendy dawnego Gdańska".
